‘प्रेमचंद: लेखणीचा शिलेदार’ हे पुस्तक हिंदी भाषेतल्या ‘प्रेमचंद: कलम का सिपाही’ या पुस्तकाचा अनुवाद आहे. मूळ पुस्तक हे एखाद्या लेखकावर लिहिलेला हिन्दी भाषेतला पहिलाच चरित्रग्रंथ होय. या पुस्तकाचे मूळ लेखक अमृत राय हे प्रेमचंदांचे सुपुत्र आणि लेखक होते. सात कादंबऱ्या, पाच समीक्षा ग्रंथ, सहा ललितलेखसंग्रह, सात अनुवादित ग्रंथ, दोन नाटकं इतकी त्यांची विपुल संपदा आहे. प्रस्तुत पुस्तक चरित्र असलं तरी त्याची मांडणी कादंबरी स्वरूप आहे आणि त्यामुळे त्यात वाचनीयता आहे. हे चरित्र लिहिण्यासाठी व्यासंग, लेखन गांभीर्य या सह प्रेमचंदांची असंख्य पत्रे, त्यांच्या लिखाणतले प्रसंगानुरूप येणारे उतारे, नियतकालिकात प्रकाशित झालेले लेखन, अनुवाद, स्वातंत्र्य चळवळी संदर्भातले लेखन, त्यांच्या पत्नी शिवरणी देवी यांच्या पुस्तकातले संदर्भ असे अनेक पातळीवरची सखोल तयारी वाचकाला दिसते, वाचताना समोर येते. या पुस्तकाची उपयोगिता केवळ चरित्र इतकीच नसून प्रेमाचंदांचा काळ, समाज, राजकीय – सांस्कृतिक परिस्थिती या ऊहापोह आपल्यासमोर येतो. प्रेमचंद इतके श्रेष्ठ लेखक का आहेत या प्रश्नाचे उत्तर म्हणजे हे चरित्र होय! पुस्तकात उल्लेख आलेल्या सगळ्या उर्दू हिन्दी साहित्यिकांची अल्प ओळख करून देणारे परिशिष्ट अनुवादकाने जोडले आहे जे विशेष उल्लेखनीय आहे! मूळ  हिन्दी पुस्तकाला 1963 सालचा साहित्य अकादमी पुरस्कार मिळालेला आहे.